Grand Tour 2022

Polen, Slowakije en Tsjechië

Dag 5, zaterdag 11 juni, Wrocław (Dushan)
Sjors

Tot mijn verdriet begon de dag vroeg. Gelukkig kon ik even bijtanken tijdens een slaperige wandeling, onbekommerd over waar die wandeling precies naartoe zou leiden. Eenmaal aangekomen was er geen ruimte meer voor slaperigheid. We stonden namelijk voor het Panorama van Racławice: een wandschildering van wel 120 meter lang, die de slag bij Racławice afbeeldde in al haar glorie… en al haar gruwelijkheden. Deze bloederige slag was een cruciaal moment in de Poolse opstand tegen hun Russische overheersers. De slag werd gewonnen door de opstandelingen, die zowel uit soldaten als moedige boeren bestonden. De oorlog, daarentegen, werd gewonnen door de Russen. Kort na de slag van Racławice vond de Derde Poolse Deling plaats. Desalniettemin is de slag van groot belang voor de Poolse geschiedenis en cultuur. Voor zowel de Polen van toen als de Polen van nu is de slag en het bijbehorende panorama het teken dat zelfs in de minderheid de Poolse macht gezamenlijk een overwinning kan bemachtigen.

Na een minder overwinnende Poolse lunch vertrokken we naar Legnickie Pole, waar we een afspraak hadden met een gids. Communicatie ging niet volledig gesmeerd. We ontdekten al snel dat Engels, laat staan Nederlands, geen optie was. Duits sprak ze wel. Zodoende begon voor veel van ons een gehaaste snelcursus in onze broedertaal. Terwijl de gids ons door een prachtige kerk en het bijbehorende museum leidde moest ik denken aan de lessen Duits die ik in de brugklas moest verteren. Het museum, een voormalige kerk, en de grotere kerk zelf waren beide gebouwd ter ere van de Europese soldaten die sneuvelden tijdens de Slag bij Legnica, ofwel de Slag bij Liegnitz. In deze veldslag van 1241 bevochten de Mongoolse legers de troepen van Poolse vorsten en het Heilige Roomse Rijk. Waar bij de Slag van Racławice de veldslag gewonnen, maar de oorlog verloren werd, gebeurde bij Legnica het tegenovergestelde. De gecombineerde macht van Poolse en Duitse ridders was niet genoeg om de Mongoolse horde te stoppen. Toch trokken de Mongoolse legers niet verder Europa binnen, wegens de dood van hun Khan in het thuisland. Er was een duidelijk dagthema: Pools verzet tegen buitenlandse machten. Soms tevergeefs, maar altijd moedig… of is ‘bloederig’ toepasselijker?

Terug in Wroclaw kwam mijn persoonlijke favoriete reisgenoot Max op het briljante idee om op zoek te gaan naar contact met de stadsbewoners. Briljant idee, verschrikkelijke uitvoering. Max en ik stapten de MediaMarkt in en vroegen twee medewerkers naar hun favoriete restaurant in Wroclaw. Makkelijk was het niet, maar we wisten een antwoord af te troggelen: McDonalds. Teleurgesteld verlieten Max en ik de MediaMarkt. We hadden het haast al opgegeven totdat een figuur op ons afstapte. Een man van tegen de dertig met een slank figuur en een enorme grijns. Hij vroeg ons of wij Nederlanders waren. Blijkbaar herkende hij de zware Nederlandse klanken die Safira uitsprak in haar zoektocht naar een krultang. Max en ik gaven toe, met een vleugje van verrassing, dat hij inderdaad onze taal had herkend. De man richtte zich op zijn vriendin en zei trots: “Zie je wel? Het was niet dat zwakke, neppe Belgisch, maar het echte werk: Nederlands.” Deze man, Grzegorz Wlaźlak, was reeds verhuisd naar Antwerpen met zijn vriendin en hij was onze eerste en ongetwijfeld beste Poolse vriend. Grzegorz werd al snel omgedoopt tot Sjors door onze groep. Dit had uiteraard niks te maken met onze onbekwaamheid in het uitspreken van zijn stereotypische Poolse naam. Max en ik, nog steeds ontevreden met McDonalds als antwoord, vroegen Sjors en zijn vriendin om een leuk restaurantje in de buurt. Zij waren toevallig zelf onderweg naar een Indiaas restaurant, volgens Sjors waren Thais en Indiaas de beste keuzes als je in Polen goed wilde dineren. Ik herkende mijn eigen advies voor toeristen in Amsterdam. Toen de borden leeg waren, was Sjors nog niet voldaan. Hij bekende dat hij diezelfde avond zou optreden, en wij waren van harte welkom. Eerst betwijfelde ik of Max en ik dit voor onszelf moesten houden. Bovendien waren de meesten moe na de vele veldslagen van de dag. Toch, in een kinderlijk besluit om een snoepje te delen met een ander, nodigde ik de rest van de groep uit. Het grote merendeel kwam opdagen. Ik was bang dat Sjors niet zou rekenen op zoveel Nederlanders maar bij entree vertelde de grote, gespierde en bovenal getatoeëerde bouncer dat we zonder kosten naar binnen mochten wandelen. Gelukkig maar, want de show van die avond was niet te missen. Voor Sjors aan de beurt was trad een uitstekende Pools-Oekraïense band op. Een perfecte blend van traditionele volksmuziek en moderne gitaren bracht in ons allen onze innerlijke Slaaf omhoog. Toen Sjors eenmaal aan de beurt was, waren wij als groep niet meer te stuiten. Het bier was al op, shirts vlogen door de lucht en Max probeerde het podium op te klimmen. Sjors sprak in zijn prachtige Pools het publiek toe en voordat we het wisten kregen zelfs wij een warm applaus. Het was precies wat ik wilde van deze reis, en meer. Een uiterst succesvolle avond, en daarna een verdomd vroege ochtend…