Grand Tour 2021

Pioniers op eigen bodem

Dag 3 ~ De Rode Wildernis (Zondag 4 juli) Leo

De dag kwam met volle vaart in een stroomversnelling terecht tijdens het ontbijt. Een gevarieerd assortiment aan onderwerpen is de revue gepasseerd, waaronder een niet verder te bespreken punt betreffende Madame X. Het weer had ons deze dag wel degelijk de rug toegekeerd, al was de breuk niet te heftig. Lichte regen in de ochtend, bewolking in het verschiet voor de rest van deze dag. Deze dag, gevuld met activiteiten omtrent het leven in een regio die enkel bekend staat om aardbevingen en communisme. Vandaag namen we de proef op de som, en stortten we onszelf in het onbekende.

De eerste verkenningstocht in de Ommelanden had als doelwit de vesting Bourtange. Thijmen voorzag in het ons bekend maken met de geschiedenis van deze schijn-veste, die grotendeels zijn huidige vorm heeft gekregen in de jaren ’70. Bij het ronddartelen door de pittoreske straatjes van het vestingdorp heerste het sentiment dat het nog te vroeg was voor kibbeling, maar niet voor het soldaat maken van ouderwets snoepgoed. Xayide, Cas en mijzelf ontdekten een behoorlijke kaarsenmakerij, waar we uiteraard als souvenir een zelfgemaakte kaars aan ons arsenaal hebben toegevoegd.

Aan het eind van de ochtend bleek dat Veendam geen eer aangedaan zou worden als we dat kortstondig bezochten, hoewel we nog een kort praatje van Lotte over de locatie kregen. Met een beetje inbeeldingsvermogen lukte het ons om in Veendam te arriveren, en raakten we gepakt door het verhaal over strandbieten en de langste paardentramlijn van Europa met zijn 12 kilometer. Vooralsnog werd de planning ingekort en stoomde het Grand Tour peleton door naar Loppersum. Een van de epicentra van de Groningse gaswinningsproblematiek.

Coert Vossen van de Groninger Bodem Beweging gaf ons in het stationsgebouw een uitgebreid overzicht van de onrechtvaardige situatie die ontstaan is in Groningen. Met een duidelijk doorzettingsvermogen zet hij zich met de beweging, die nu 4000 leden omvat, continu in voor het behartigen van de belangen van de lokale inwoners. Ondanks het terugschroeven van de gasboringen zitten de meeste bewoners in de omgeving nog steeds in ieders grootste nachtmerrie: uitgebreide bureaucratie ondergaan. Het is de overheid en instanties die alle tijd hebben, versus particulieren die het liefst zo snel mogelijk doorgaan met hun normale leven. Toch laat de beweging zich niet uit het veld slaan, en blijven ze zich inzetten voor het verschaffen van rechtvaardige compensatie voor de bewoners, het definitief dichtdraaien van de gaskraan, en het revitaliseren van het gebied voor woon- en werkgelegenheid.

Het is onduidelijk hoe lang de bevingen in Groningen nog aan zullen houden na het dichtdraaien van de kraan, dus voorlopig is deze problematiek nog lang niet uit het dagelijkse leven verdwenen. Van Coert het verzoek aan ons om het verhaal van de Groningers aan de man te brengen in het westen van het land. Als teken van onze bewustwording werden we allen voorzien van een goodie-bag met daarin als klapstuk een groene pet van de Groninger Bodem Beweging.

Voorzien van onze nieuwe kenmerkende petten maakten we nog een korte tussenstop in Beerta. Dit leverde een zeer in de smaak gevallen selectie waterijsjes op. Vol goede moed pakten we hierna snel de biezen om door te stomen naar het Groningse Moskau, Finsterwolde. Hier vertelden Martijn en Cas ons de nodige geschiedenis van dit communistische broeinest. De rijke herenboeren in het gebied, met onder zich talloze horige onderdanen, zorgden voor een enorme inkomensongelijkheid in de regio. De vruchtbare voedingsbodem van de Groningse verzetsgeest werd benut door Ferdinand Domela Nieuwenhuis, die met zijn socialistische redevoeringen richting gaf aan de standpunten van de lokale inwoners. De CPN heeft in dit gebied dan ook een meerderheid gehad in het lokale bestuur, maar “de mensen in Den Haag” staken al snel een stokje voor het zeggenschap van de communisten, die zeker na het ontstaan van de Koude Oorlog met argusogen werden aangekeken.

Het laatste punt, en wellicht hét hoogtepunt van de dag, was de door Martijn ons bekend gemaakte Hamer en Sikkelweg. Een inhoudsloze maar beslist niet betekenisloze weg, waarbij het unieke communistische straatnaambordje tot uitgebreid fotograferen uitnodigde. Bovenal de linkse commune van onze Tourders wist een onvergetelijk kiekje te schieten op een plek die hen naar het hart ging.

Op de terugweg vonden de woorden van zowel Margreet, als Coert, als Cas en Martijn hun weerklank. De woorden over ongelijkheid, over rijke boeren en arme onderdanen, over bevingen en verloedering, kwamen op vol volume in de gedachtenstroom terug bij een aanschouwing van de omgeving. Prachtige boerderijen met grote stukken land, sommigen nauwkeurig gerestaureerd, velen overgelaten aan de elementen. Ingezakte schuren, wildgroei en verzakkingen. Net als vroeger is het Groningse straatbeeld er wederom een van grote tegenstellingen.

Met de macaroni van Thamar, Cas en Jacqueline konden we ons in de avond echter scharen aan de kant van de welgestelden, een royaal avondmaal waarmee de gemoederen op niveau gebracht werden voor de filmavond. Bij het bekijken van de film De Aanslag druppelden de Tourders langzaam maar zeker naar hun bedje toe, en werd een goede nachtrust gepakt voor de volgende dag.